SKKN: Rèn cho học sinh lớp 5 kỹ năng chuyển đổi đơn vị đo độ dài và đơn vị đo diện tích (MS: 66 W)

1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trong các môn học ở bậc tiểu học, môn toán là một trong những môn có vị trí rất quan trọng. Các kiến thức, kĩ năng của môn toán ở tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống và là cơ sở để học tiếp môn toán ở bậc học trên. Chương trình toán tiểu học có nhiều mảng kiến thức như: yếu tố hình học, yếu tố đo lường, yếu tố thống kê, tỉ lệ bản đồ, giải toán có lời văn. Trong đó yếu tố đo lường giữ vai trò quan trọng vì mảng kiến thức này sẽ giúp học sinh vận dụng vào thực tiễn cuộc sống. Đối với nội dung giảng dạy về đo lường, các em đã được làm quen từ lớp 1 và hoàn chỉnh ở lớp 5. Các bài tập về chuyển đổi đơn vị đo lường mang tính khái quát cao. Đó là một trong những bài tập có tác dụng rèn luyện tư duy tốt. Song đối với lứa tuổi tiểu học, hoạt động nhận thức chủ yếu dựa vào hình dạng bên ngoài, chưa nhận thức rõ thuộc tính đặc trưng của sự vật. Do đó học sinh rất khó khăn trong việc nhận thức đại lượng và đổi đơn vị đo đại lượng. Vì vậy để nâng cao chất lượng dạy học toán về đổi đơn vị đo lường, tôi đã chọn đề tài “Rèn cho học sinh lớp 5 kỹ năng chuyển đổi đơn vị đo độ dài và đơn vị đo diện tích" để nghiên cứu.                                             .
2. THỰC TRẠNG

 2.1. Thuận lợi:

- Đa số các em yêu thích học toán, ham hiểu biết.

- Các em đã được học qua các dạng toán đổi đơn vị đo độ dài và đo diện tích ở các lớp dưới.

2.2. Khó khăn:

 - Khả năng ghi nhớ của một số học sinh còn hạn chế, ít chịu khó suy nghĩ tìm tòi để nhớ kiến thức.

- Còn nhầm lẫn tên gọi, thứ tự vị trí của từng đơn vị đo và mối quan hệ giữa các đơn vị đo đại lượng.

- Các dạng toán đổi đơn vị đo lường có nhiều dạng, mỗi dạng lại có nhiều dạng nhỏ cũng gây khó khăn cho học sinh trong việc tiếp thu và vận dụng thực hành.

2.3. Một số biện pháp giúp học sinh học tốt đổi đơn vị đo đọ dài và đo diện tích:

2.3.1. Các phương pháp thường sử dụng khi dạy đổi đơn vị đo lường ở lớp 5:

Khi giảng dạy đo lường, thường sử dụng các phương pháp sau: Phương pháp trực quan, Phương pháp đàm thoại, Phương pháp thảo luận nhóm, Phương pháp luyện tập thực hành, Phương pháp trò chơi. Tùy vào mục đích, đối tượng học sinh mà giáo viên lựa chọn phương pháp, hình thức dạy học phù hợp.

 2.3.2. Phân loại bài tập đổi các đơn vị đo lường ở lớp 5:

Để rèn luyện kỹ năng chuyển đổi đơn vị đo cho học sinh, giáo viên cần phân loại bài tập về đổi đơn vị đo lường. Có thể chia các bài tập dạng này thành các nhóm, trong mỗi nhóm có các dạng sau:

 - Dạng 1: Đổi từ đơn vị lớn sang đơn vị bé (Đổi từ danh số đơn sang danh số đơn; đổi từ danh số đơn sang danh số phức; đổi từ danh số phức sang danh số đơn).

- Dạng 2: Đổi từ đơn vị bé sang đơn vị lớn (Đổi ttừ danh số đơn sang danh số đơn; đổi từ danh số đơn sang danh số phức; đổi từ danh số phức sang danh số đơn).

- Dạng 3: So sánh các đơn vị đo (điền dấu >, <, = vào ô trống).

 2.3.3. Điều cần lưu ý khi dạy học sinh chuyển đổi các đơn vị đo lường:

 Như chúng ta đó biết các dạng bài tập về đơn vị đo lường lớp 5 được sắp xếp từ đơn giản đến phức tạp, từ các bài tập đổi đơn vị đo lường đơn giản để củng cố lý thuyết rồi nâng cao dần đến các bài tập đổi đơn vị đo phức tạp. Vì vậy muốn nâng cao chất lượng đổi đơn vị đo lường giáo viên cần phải giúp học sinh:

- Nắm vững từng bảng đơn vị đo (theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại từ lớn đến bé).

 - Nắm vững được quan hệ giữa 2 đơn vị đo đại lượng liền nhau và giữa các đơn vị khác nhau trong một bảng.

 - Xác định dạng bài và biết cách chuyển đổi đơn vị đo.

 2.3.4. Cách hướng dẫn học sinh giải các bài tập về đổi đơn vị đo độ dài và diện tích:

 2.3.4.1. Đổi đơn vị đo độ dài

Đối với loại bài tập này, giáo viên cho học sinh nhớ lại bảng đơn vị đo độ dài, mối quan hệ giữa 2 đơn vị đo liền kề gấp (kém) nhau 10 lần, dạng bài tập này có rất nhiều cách chuyển đổi. Chẳng hạn:

Dạng 1:   Đổi từ đơn vị lớn ra đơn vị bé

  * Đổi từ danh số đơn sang danh số đơn:

   Ví dụ: 5,132 km = …. m